गर्मीयाममा राति लामखुट्टेबाट जोगिन विभिन्न किसिमको किटको प्रयोग गरिन्छ । यस्ता सामग्रीले लामखुट्टेलाई भगाउने, मार्ने गर्छन् । लामखुट्टे भगाउन वा मार्न प्रयोग गर्ने धुप रातभरि बाल्ने चलन छ । यसरी बाल्दा शरीरमा कुनै किसिमको असर गर्छ कि गर्दैन ?
रातभरि वा दैनिक लामखुट्टेको धुप बाल्दा त्यसको धुवाँले फोक्सोमा धेरै नकारात्मक असर गर्नसक्छ । यो मात्र होइन, जुनसुकै धुवाँ फोक्सोको लागि हानिकारक हुन्छ । विभिन्न अध्ययनअनुसार लामखुट्टे भगाउने धुपको धुवाँ पनि चुरोटको धुवाँजत्तिकै हानिकारक हुन्छ ।
के हुन्छ ?
मस्क्वीटो क्वाइलमा पाइरेथ्रम पाउडर अर्थात् कीटनाशक रसायन मिसाइएको हुन्छ । जसको धुवाँ हावामा विलिन भएर जान्छ । यो धुवाँ श्वासप्रश्वास गर्दा शरीरमा प्रवेश गर्दा फोक्सोमा असर गर्ने गर्छ ।
हिजोआज लामखुट्टेलाई भगाउन लिक्विड पदार्थको बढी प्रयोग गरिन्छ । यसलाई बाल्दा थोरै तातो भएपछि धुवाँमा परिणत हुन्छ र त्यसले लामखुट्टे भगाउँछ । यसमा तीन प्रकारका रसायनको मिश्रण हुन्छ ।
लिक्विडले फोक्सोमा असर गर्छ । यसको दैनिक प्रयोगले फोक्सोको कार्यक्षमतामा ह्रास ल्याउँछ, यसबाट निस्किने धुवाँले कोठाको प्रदूषण स्तर बढाउँछ । त्यसको धुँवा शरीरभित्र प्रवेश गर्दा क्रोनिक अब्सट्रक्टिभ पल्मोनरी डिजिज (सीओपीडी) निम्त्याउन सक्छ । यसले फोक्सोलाई काम गर्ने क्षमता ह्रास ल्याउने गर्छ । जसकारण अस्थामा जस्ता श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्या नित्याउन सक्छ । यसले पनि क्वाइलले जस्तै फोक्सोमा असर गर्छ, तर तुलनात्मक रुपमा कम असर पुर्याउँछ ।
जोखिम
लामखुट्टे भगाउने क्वाइल वा लिक्विडले सबै उमेर समूहका मानिसलाई असर पुर्याउँछ । बालबालिकामा फोक्सो वृद्धिविकासमा समस्या हुनसक्छ । यसले गर्दा सानै उमेरमा दम, अस्थामा जस्ता श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगको जोखिम हुन्छ । त्यस्तै वृद्धवृद्धामा पहिलै श्वासप्रश्वाससम्बन्धी समस्या भएको अवस्थामा समस्या झन् बढ्ने वा जटिल हुनसक्छ । जसकारण बिरामीको मृत्युसमेत हुनसक्छ ।
बच्ने उपाय
लामखुट्टेबाट बच्ने सबैभन्दा राम्रो उपाय झुलको प्रयोग नै हो । हिजोआज ठाउँ र बेडअनुसार विभिन्न डिजाइन र साइजका झुल बजारमा पाइन्छ । यसले लामखुट्टेबाट मात्र नभई अन्य कीराफट्यांग्राबाट जोगाउन पनि मद्दत गर्छ । साथै लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न ओडोमस क्रिम लगाउन सकिन्छ ।
