सूर्यमा डरलाग्दो ठुलो विस्फोट, सौर्य आँधी पृथ्वीतर्फ सर्दै, पृथ्वीमा कस्तो असर गर्छ ?

काठमाडौं ।यो वर्ष अहिलेसम्म सूर्यमा भएको विस्फोटका कारण धेरै सौर्य आँधी आएका छन् । यी मध्ये केही यति ठूला थिए कि तिनीहरूले पृथ्वीमा धेरै ठाउँहरूमा रेडियो ब्ल्याकआउटहरू निम्त्याएका थिए।

सौर्य आँधीहरू सूर्यको क्रेटरहरूमा विस्फोटबाट उत्पन्न हुन्छन्। यो पृथ्वीमा विस्फोट भएको ज्वालामुखी जस्तै हो। सूर्यमा पनि यस्तै विष्फोट भइरहन्छ जसका कारण ठूलो मात्रामा सौर्य ऊर्जा बाहिर निस्कन्छ। यिनलाई सोलार फ्लेयर पनि भनिन्छ। सौर्य आँधीका कारण आकाशमा अरोराहरू बन्छन्।

हालै,अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले अब अर्को गम्भीर सौर्य आँधीको रिपोर्ट गरेको छ।

बिहीबार, सेप्टेम्बर १२ मा सनस्पटबाट ठूलो सौर्य आँधी आयो। यसले एक्स १.३ (X1.3) वर्गको सोलार फ्लेयरलाई जन्म दिएको छ। एक्स-क्लास सोलार फ्लेयरलाई सबैभन्दा शक्तिशाली सौर्य आँधी मानिन्छ। तिनीहरू यति धेरै सौर्य ऊर्जाले भरिएका छन् कि यसको ठूलो प्रभाव पृथ्वीमा पुग्छ। त्यस्ता सौर्य आँधीहरूले उच्च फ्रिक्वेन्सी (एचएफ) रेडियो संकेतहरूलाई क्षति पुर्याउँछ।

यद्यपि, वैज्ञानिकहरूले अहिलेसम्म यो सनस्पटको नाम भने राखेका छैनन्। तर यो एक प्रमुख सौर्य आँधी हो जसको प्रभाव यस साताभर रहन सक्छ।त्यस्ता सौर्य आँधीहरूले पृथ्वीको सञ्चार प्रणालीमा खतरा निम्त्याउन सक्छ। किनभने तिनीहरूले उच्च फ्रिक्वेन्सी (एचएफ) रेडियो संकेतहरूलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न सक्छन् वा ठूलो क्षति पुर्याउन सक्छन्।

स्पेस डटकमका अनुसार सूर्यमा भएको यो विष्फोटले अफ्रिका, युरोप र एशियाका केही भागहरूमा सञ्चारमा असर पार्न सक्छ। यसबाहेक आज/भोलि यसका कारण अरोरा पनि देखिन सक्छ।

वैज्ञानिकहरुका अनुसार सौर्य आँधीले मानिसमा प्रत्यक्ष असर गर्दैन। यसको कारण पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्र हो जसले सौर्य आँधीलाई पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गर्न दिँदैन। तर ठूला र अधिक शक्तिशाली सौर्य आँधीहरूले विद्युतीय ग्रिडहरूलाई प्रभावित पार्न सक्छन। यसबाहेक, तिनीहरूले पृथ्वीको तल्लो कक्षमा घुम्ने भूउपग्रहहरूलाई पनि क्षति पुर्याउन सक्छन्।