काठमाडौँ । कतिपय महिलालाई महिनावारी समयमा नहुने समस्या हुन्छ । यस्तो अवस्थामा महिलाहरू प्रायः अत्तालिन्छन् र आफू गर्भवती भए कि भनेर आश्चर्यचकित हुन्छन्। महिनावारी नहुनुको मुख्य कारण गर्भावस्था हो, तर यो आवश्यक छैन कि यो कारणले गर्दा मात्र तपाईंले आफ्नो महिनावारी रोकिन्छ। यदि यो समय दुई महिना भन्दा बढी छ र तपाईं गर्भवती पनि हुनुहुन्न भने, यो एक गम्भीर समस्या हुन सक्छ। महिनावारी नहुनुका धेरै गम्भीर कारणहरू हुन सक्छन्, तिनीहरूलाई समयमै थाहा पाउनु तपाईंको स्वास्थ्यको लागि राम्रो हुनेछ।
महिनावारी नहुनुको कारण
एमेनोरिया
हेल्थ डट ओआरजीमा प्रकाशित समाचार अनुसार, यदि तपाईं गर्भवती हुनुहुन्न र तपाईंको महिनावारी ढिलो भइरहेको छ वा एक वा दुई महिना पनि भएको छैन भने, तपाईं एमेनोरियाबाट पीडित हुन सक्नुहुन्छ। यो एक चिकित्सा शब्द हो, जसको अर्थ मासिक धर्म चक्रमा कमी हो। यद्यपि एमेनोरिया रोग होइन, यो कुनै अन्य अवस्थाको लक्षण हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा, निश्चित रूपमा एक विशेषज्ञसँग परामर्श गर्नुपर्छ।
उमेर
कहिलेकाहीँ बढ्दो उमेरका कारण महिनावारी रोकिन्छ । ४५ देखि ५५ वर्षको बिचमा, जब तपाईंको शरीर रजोनिवृत्तिको प्रक्रियाबाट गुज्रिरहेको हुन्छ, महिनावारी ढिलो हुन सक्छ।
तनाव
तनावले शरीरलाई धेरै किसिमले असर गर्छ। जसका कारण सुत्ने, खाने–पिउने, काम गर्ने सबैमा असर पर्न सक्छ । यो तनाव महिनावारीको अवधि ढिलाइको लागि पनि जिम्मेवार छ। अनुसन्धानले देखाउँछ कि अत्यधिक तनावले २० देखि ४० वर्षका महिलाहरूमा मासिक धर्म चक्रमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्न सक्छ।
यदि तपाईं सधैँ दीर्घकालीन तनावमा रहनुहुन्छ भने, तपाईंको महिनावारी पूर्ण रूपमा बन्द हुन सक्छ। तनावग्रस्त शरीरले अधिक कोर्टिसोल हार्मोन उत्पादन गर्दछ, जसले तपाईंको मस्तिष्कको भागलाई असर गर्न सक्छ जसले महिनावारी (हाइपोथालेमस) लाई नियन्त्रण गर्दछ। हाइपोथ्यालेमसले राम्ररी काम नगरेको कारण महिनावारी रोकिँदा त्यसलाई हाइपोथ्यालेमिक एमेनोरिया भनिन्छ।
पीसीओएस
कहिलेकाहीँ पोलिसिस्टिक ओवरी सिन्ड्रोमको कारणले गर्दा महिलाहरूमा महिनावारी रोकिन्छ। जब पुरुष हर्मोन (एन्ड्रोजन) स्तर उच्च हुन्छ, पोलिसिस्टिक ओवरी सिन्ड्रोम (पीसीओएस) को निदान गर्न सकिन्छ। हर्मोनल असन्तुलनको कारण, प्रायः डिम्बाशयमा सिस्टहरू बन्छन् र ओभ्युलेसन रोकिन्छ।
अत्यधिक तौल बढ्नु
कहिलेकाहीँ अत्यधिक तौल बढ्नाले पनि महिनावारी मिस हुन सक्छ। कम शरीरको तौल वा खान सम्बन्धी विकारहरूले अण्डाशयलाई रोक्न वा महिनावारी अनियमित बनाउन सक्छ। उच्च बडी मास इन्डेक्स (बीएमआई) र मोटोपनाले मुख्यतया एस्ट्रोजन र प्रोजेस्टेरोन हार्मोनमा परिवर्तन ल्याउँछ। यस्तो अवस्थामा पनि महिनावारी ढिलो हुन्छ ।
पुराना रोगहरू
केही पुराना रोगहरूले पनि महिनावारी छुटेको हुनसक्छ। सेलियाक डिजिज, डायबिटिज, पेल्भिक इन्फ्लेमेटरी डिजिज, थाइराइड र केही औषधिको सेवनले पनि महिनावारी अनियमित हुन सक्छ।
गर्भनिरोधक चक्कीको सेवन
केही महिला चाँडै आमा बन्न नसकेकाले गर्भनिरोधक चक्की सेवन गर्छन् । गर्भनिरोधकका धेरै रूपहरू ओभुलेसनलाई असर गर्न हार्मोनहरूमा निर्भर हुन्छन्। कहिलेकाहीँ यी औषधिहरूको प्रभाव यस्तो हुन्छ कि महिनावारी तीन वा बढी महिनासम्म आउँदैन।
