काठमाडौं । वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपाली कामदारले अबदेखि एक घण्टाभित्र नै श्रम स्वीकृति पाउने भएका छन् । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयअन्र्तगतको काठमाडांैको ताहाचलस्थित वैदेशिक रोजगार कार्यालयले आवश्यक कागजपत्र पुगेको अवस्थामा एक घण्टामै सबै खालको श्रम स्वीकृति उपलब्ध गराउने भएको हो ।
आइतबार ताहाचलस्थित वैदेशिक रोजगार कार्यालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री डोलप्रसाद (डिपी)अर्यालले श्रमिकले सबै प्रक्रिया पूरा गरी आवश्यक कागजपत्रसहित कार्यालय समयमा अनलाइनबाट आवेदन दिएमा २ मिनेट ४४ सकेन्डमा नै श्रम स्वीकृति प्रदान गर्न सक्ने अवस्था रहेको बताएका हुन् ।
मन्त्री अर्यालले प्राविधिक समस्या, विद्युत्को आपूर्ति र इन्टरनेटको स्पिडलाई ध्यानमा राखेर एक घण्टमा श्रम स्वीकृति दिन सक्ने अवस्था रहेको बताए । नीतिगत र प्राविधिक सुधारका साथै कर्मचारीको अथक प्रयासले एक घण्टामा श्रम स्वीकृति उपलब्ध गराउन सम्भव भएको बताउँदै मन्त्री अर्यालले यसका लागि कार्यालयका सम्पूर्ण कर्मचारीलाई धन्यवाद दिए ।
सबै कर्मचारीको मेहनतले नै भएको भन्दै उनले यो क्रमलाई कर्मचारीले आगामी दिनमा पनि निरन्तरता दिने अपेक्षा आफूले गरेको बताए । यसअघि श्रममन्त्री अर्यालले पदभार ग्रहण गरेसँगै श्रम स्वीकृतिको प्रक्रियालाई एक घण्टामा छोट्याउन फेमिसका सफट्वेयर तथा हार्डवेयरका आपूर्तिकर्ता तथा कर्मचारीलाई निर्देशन दिएका थिए ।
‘हाफ पाइन्ट, टिसर्ट र चप्पल लगाएर, चर्को मिटर ब्याजमा ऋण लिएर वैदेशिक रोजगारीमा जान श्रम स्वीकृति लिन आउने श्रमिकलाई फेरी तीन÷चार दिन लगाएर अल्झाउने काम कुनै पनि हालतमा स्वीकार्य छैन । श्रमिक कुनै पनि बहानामा ठगिनुहुँदैन । त्यसैले, मेरो पहिलो एजेन्डा श्रम स्वीकृतिको प्रक्रियालाई छिटो गराउनु थियो’ उनले भने ।
श्रम स्वीकृति पूर्णरूपमा निःशुल्क हो । श्रमिकले आप्mनै मोबाइल वा कम्पप्युटरबाट अनलाइन आवेदन दिन सक्नेछन् । श्रम स्वीकृति पनि अनलाइनबाट नै प्राप्त गर्न सक्नेछन् । यसका लागि कार्यालय धाइरहनु नपर्ने मन्त्री अर्यालले बताए । सकिन्छ भने आप्mनै मोबाइल वा कम्प्युटरबाट आवेदन दिन आग्रह गर्दै उनले आवेदन दिने प्रक्रिया पनि विभागको वेभसाइटमा राखिएको बताए ।
एक घण्टामा नै श्रम स्वीकृति प्रदान गर्न वैदेशिक रोजगार कार्यालयले हाल पुनः श्रम स्वीकृतिलाई एउटै तहबाट स्वीकृति प्रदान गर्न थालेको छ । यसअघिको व्यवस्थाअनुसार एउटा तहले कागजपत्र प्रमाणीकरण गर्ने र अर्को तहले स्वीकृति गर्ने व्यवस्था थियो । हाल वैदेशिक रोजगार व्यवस्थापन सेवाप्रवाह कार्यविधि–२०७९ संशोधन गरी एकै तहबाट श्रम स्वीकृति दिने व्यवस्था गरिएको छ । यसले श्रम स्वीकृतिको प्रक्रिया निक्कै सहज बनाएको श्रममन्त्री अर्यालले बताए ।
फेमिस सफ्टवेयर परामर्शदाताका एक जना प्राविधिकलाई विभागमा डेडिकेटेड रूपमा राखिएको छ । यसका साथै कर्मचारीले दुईवटा सिफट्मा परिचालन गरिएको छ । बिहान ७ देखि बेलुका ९ बजेसम्म गरी कर्मचारीले दुई सिफट्मा काम गर्दै आएका छन् । त्यस्तै, सार्वजनिक बिदा र शनिबारका दिन पनि कर्मचारीलाई परिचालन गरिएको छ । तर, आगामी दिनमा भने कर्मचारीलाई एकै सिफट्मा कार्यालय समयमा मात्रै काम हुनेगरी सुधार गरिने मन्त्री अर्यालले बताए । ‘केही समयमा लागि कर्मचारीलाई सिफट्मा काम गर्न लगाइएको हो । तर, आगामी दिनमा एकै सिफट्मा कार्यालय समयमा मात्रै काम हुनेगरी सुधार गर्नेछांै,’ उनले भने ।
पत्रकार सम्मेलन गर्दै मन्त्री अर्यालले कार्यालयको समयभित्र अनलाइनबाट कागजात पेस गरेको एक घण्टाभित्र वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति प्रदान गरिने दाबी गरे । उनले पहिलोपटक यो प्रयास सुरुवात भएको भन्दै आगामी दिनमा पनि यसले निरन्तरता पाउने बताए । यसअघि वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा श्रमिकले श्रम स्वीकृति लिन दुःख पाउने अवस्था थियो । अब श्रम स्वीकृतिका लागि दुःख आउनुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको दाबी गर्दै उनले आगामी दिनमा जो मन्त्री, कर्मचारी आए पनि यसले निरन्तरता पाउने बताए ।
वैदेशिक रोजगार कार्यालयले अहिले कर्मचारीलाई प्रत्येक दिन श्रम स्वीकृतिका लागि निश्चित कोटा तोकेको छ । काठमाडांै कार्यालयबाट बाहेक देशका ६ वटै प्रदेशबाट नयाँ कम्तीमा ५० र पुनः श्रम स्वीकृति सयवटा टोकनको व्यवस्था गरिएको छ । पहिले कार्यालयले चाहे जति मात्र टोकन पाउने व्यवस्था थियो ।
श्रम स्वीकृतिका लागि श्रमिकले मुख्य गरी पासपोर्ट, भिसा र रोजगारदातासँगको सम्झौतापत्र पेस गर्नुपर्नेछ । त्यस्तै, श्रमिकले बिमा, कल्याणकारी कोष र सामाजिक सुरक्षा कोषको शुल्क भुक्तानी गरेको हुनुपर्नेछ ।
श्रमिकलाई सहज रूपमा श्रम स्वीकृति प्रदान गर्न वैदेशिक रोजगार विभागले वैदेशिक रोजगार व्यवस्थापन सूचना प्रणाली (फेमिस) सञ्चालनमा ल्याएको हो । अहिले दैनिक औसत १ हजार ६ सय जनालाई श्रम स्वीकृति प्रदान गरिएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ ।